|
ейилади, дедилар». Бухорий Анас ибн Моликдан, у Набий с.а.в.дан ривоят қилган ҳадис ҳам далилдир:
«أَنَّهُ نَهَى عَنْ بَيْعِ الثَّمَرَةِ حَتَّى يَبْدُوَ صَلاَحُهَا، وَعَنِ النَّخْلِ حَتَّى يَزْهُوَ، قِيلَ: وَمَا يَزْهُو؟ قَالَ: يَحْمَارُّ أَوْ يَصْفَارُّ»
«Пайғамбаримиз мевани то пишиб етилгани кўрингунча сотишдан, хурмони ҳам етилиб пишгунча сотишдан қайтардилар. Етилиб пишиши қандай бўлади? - деб сўралганида: қип-қизаради ёки сап-сарғаяди, дедилар». Анасдан ривоят қилинган ушбу ҳадис ҳам далил бўлади:
«إِنَّ رَسُولَ اللَّه A نَهَى عَنْ بَيْعِ الثِّمَارِ حَتَّى تُزْهِيَ، فَقِيلَ لَهُ: وَمَا تُزْهِيَ؟ قَالَ: حَتَّى تَحْمَرَّ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ A : أَرَأَيْتَ إذَا مَنَعَ اللَّهُ الثَّمَرَةَ بِمَ يَأْخُذُ أَحَدُكُمْ مَالَ أَخِيهِ»
«Росулуллоҳ с.а.в. меваларни то етилиб пишгунча сотишдан қайтардилар. Етилиб пишиши қандай? - деб сўралган эди, қизармагунча, дедилар. Сўнг дедилар: ахир кўрмайсизми, агар Аллоҳ мевани ман қилиб қўйса биронтангиз биродари молини нима сабабли олади». Бухорий Абдуллоҳ ибн Умардан ривоят қилган ушбу ҳадис ҳам далил бўлади:
«أَنَّ رَسُولَ اللَّه A نَهَى عَنْ بَيْعِ الثِّمَارِ حَتَّى يَبْدُوَ صَلاَحُهَا، نَهَى الْبَائِعَ وَالْمُبْتَاعَ»
«Росулуллоҳ с.а.в. меваларни пишиб етилгани кўрингунча сотишдан қайтардилар, сотувчини ҳам, олувчини ҳам қайтардилар». Муслим ривоятида ушбу лафз билан келган:
«نَهَى عَنْ بَيْعِ النَّخْلِ حَتَّى يَزْهُوَ، وَعَنِ السُّنْبُلِ حَتَّى يَبْيَضَّ وَيَأْمَنَ الْعَاهَةَ»
«Пайғамбаримиз хурмони ялтираб етилгунча, сунбулни оппоқ бўлгунча ва бузилишдан омон бўлгунча сотишдан қайтардилар». Бу ҳадисларнинг ҳаммасида мевани пишмай туриб сотишдан қайтарилгани очиқ кўриниб турибди. Мевани пишиб етилгани кўринишидан олдин сотиш жоиз эмаслигига бу ҳадисларнинг мантуқи билан далил келтирилса, меванинг пишиб етилгани кўринадиган бўлса уни сотиш жоизлигига уларнинг мафҳуми билан далил келтирилади. Шунга биноан зайтун, лимон, хурмо ва бошқалар каби меваси кўриниб қолган дарахтдаги мевани – агар уни ейиш бошланган бўлса – жоиздир, ҳали еб бўлмаса жоиз бўлмайди.
372-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434